پرسش :

اختلاف های مذاهب اسلامی درباره وضو به چه تاریخی باز می گردد؟


پاسخ :
در دوره نبوی، مسلمانان با یک شیوه و با اقتدا به سیره عملی حضرت رسول صلی الله علیه و آله وضو می گرفتند و هیچ گونه آیه یا روایتی مبنی بر اینکه پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله، مسح یا غسل را به صورت تخییری انجام داده باشد، گزارش نشده است.

در عهد ابوبکر (11 13 ه .ق) نیز اختلاف هایی درباره وضو روایت نشده است؛ زیرا اگر دراین باره اختلافی وجود داشت، معلوم می شد و برای نسل های بعدی نقل می شد.

پس از ابوبکر، عمر (13 23 ه .ق) به خلافت رسید. در این دوره نیز اختلاف و مناقشه ای در مورد کیفیت وضو گرفتن روایت نشده و تنها، مسئله «مسح بر خفّین»(1) بود که عمر مطرح کرد و برخی از صحابه با آن به مخالفت برخاستند. بر پایه گزارش های تاریخی، عثمان بن عفان (23 35 ه .ق)

نخستین کسی است که غسل رجلین را جزو وضو دانسته است. او اعلام کرد که من می خواهم وضوی پیامبر را برای شما حکایت کنم. او بیش از بیست روایت در مورد کیفیت وضوی پیامبر نقل کرده است.(2)

پی‌نوشت:
1- خُف: نوعی کفش که کف آن از کفش معمولی نازک تر و شبیه جوراب است. مسح خفّین یعنی رساندن رطوبت به مقدار سه انگشت بر پای پوش. (سید محمدحسین حسینی، فرهنگ لغات و اصطلاحات فقهی، تهران، سروش، 1382، صص 472 و 205)
2- صحیح بخاری، ج 1، صص 52 و 204؛ صحیح مسلم، ج 1، ص 207.

​​​​​​​منبع: پرسمان نماز، محسن محمدی، قم: انتشارات مرکز پژوهش‌های اسلامی صدا و سیما، 1389.